ه منظور ارزیابی پتانسیل هیدروکربن‌زایی سازند مبارک، تعداد 19 نمونه سطح‌الارضی از برش میغان در شمال شرق شاهرود (البرز شرقی) مورد آنالیزهای ژئوشیمیایی پیرولیز راک– ایول2 قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که سازند مبارک در برش مذکور با داشتن مقادیر نسبتاً بالای کل کربن آلی و تحمل درجه حرارت کافی، دارای پتانسیل هیدروکربن‌زایی بوده که از مرحله دیاژنز عبورکرده است. رسم مقادیر Tmax در مقابل شاخص هیدروژن (دیاگرام ون کرولن)، برای نمونه‌های مورد مطالعه نشان داد که، سازند مبارک در منطقه میغان دارای کروژنی از نوع III و به مقدار کمتر مخلوطی از کروژن نوع II/III می‌باشد. مواد آلی موجود در سازند مبارک در برش مذکور با داشتن Tmax بین 455 تا C° 498، از پنجره نفت‌زایی عبور کرده و به مرحله تولید گاز مرطوب رسیده است. توزیع داده‌ها بر روی منحنی تغییرات رخساره آلی براساس مقادیر OI در مقابل HI عمدتا در محدوده گروه D و CD قرار دارد که معرف محیط اکسیدان می‌باشد. با توجه به نسبت S2/S3 مواد آلی افق‌های بالایی این سازند در مقایسه با لایه‌های زیرین کیفیتی بالاتر دارد. با افزایش اندک در محتویات کل کربن نمونه‌ها، به نظر می‌رسد ورود مواد آلی با منشاء خشکی و با نرخ رسوب‌گذاری نسبتا ثابت به حوضه رسوبی رخ داده باشد.
Investigation of Hydrocarbon Generation Potential of Mobarak Formation by the Use of Pyrolysis Rock-eval2 Geochemical Method
چکیده [English]
In order to evaluate the hydrocarbon potentiality of Mobarak Formation in Mighan Section (situated in North-East Shahrood City), of East Alborz, 19 surface rock samples were collected for Rock-Eval-2 pyrolysis. The obtained Results indicated that the Mobarak Formation in Mighan section region has relatively high TOC, adequate Tmax values and with moderate hydrocarbon potentiality, have passed diagenesis stage. Plotting of Tmax values verses Hydrogen index (VanKrevelen diagram) for the given samples revealed that The Mobarak Formation in Mighan section has kerogen of type III with little amount of mixed type II/III kerogen. The organic matter of Mobarak Formation in the Mighan section with Tmax between 455-498°C has already crossed the oil window and has reached the wet gas generating stage. Based on OI and HI indices and distribution of samples on organic facies diagram, the majority of samples are belonging to CD and D groups region, indicating slightly an oxidized environment for Mobarak Formation. With respect to S2/S3 ratios, the upper horizons of Mobarak Formation contain has higher quality of organic matter in comparison to lower sediment layers. With increase of TOC contents, apparently input of organic matter with terrestrial origin with sedimentation fixed rate, has been prevailed in sedimentary basin.
[1]. اشکان م.، "اصول مطالعات ژئوشیمیایی سنگ‌های منشأ هیدروکربوری و نفتها با نگرش ویژه به حوضه رسوبی زاگرس": انتشارات شرکت ملی نفت ایران،1383.##
[2]. کمالی م.، قربانی و. ب. ، "ژئوشیمی آلی از فیتو پلانکتون تا تولید نفت"، انتشارات آرین زمین، 1385##
[3]. Kotarba M. J., Wieclaw D., Kosakwski P., Zacharski j. and Kowalski A., “Evaluation of sourcd rock and potential of middle Jurassic strata the South – Eastern part of Poland,” Prezeglad Geologiczny, 2003.##
[4]. Espitialie J., Marqis F. and Sagel L., “Geochemical logging,” in: Voorhees, K, J. (ed), Analytical Pyrolysis: Butterworths, Boston, 1984.##
[5]. Batten D. J., “Palynofacies and petroleum potential Palynology, principle and application,” AASP Foundation, Vol. 3, 1996.##
[6]. محمدی ک.، "تغییر ویژگی‌های ژئوشیمیایی گذر دونین- کربنیفر در برش لبنسار، شمال دامغان"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه دامغان،1393.##
[7]. مصدق ح.، کبریائی‌زاده ا.، حسینی نژاد م.، "ویژگی‌های زیست چینه‌ای و رسوب‌شناسی گذر دونین ـ کربونیفر (سازندهای جیرود و مبارک) در البرز شرقی: معرفی حادثه زیستی هنگنبرگ (Hangenberg Bioevent)"، فشرده مقالات نهمین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران، دانشگاه تربیت معلم تهران، 1384.##
[8]. معماریانی م.، کمالی م. ح.، "ارزیابی شیمیایی توان هیدروکربورزایی سازند مبارک در کربونیفر زیرین (البرز شرقی در ایران مرکزی)"، مجله تحقیق ش. 45، 1381.##
[9]. Bozorgnia F., “Paleozoic foraminiferal biostratigraphy of central and east Alborz mountains, Iran,” National Iranian Oil Company, Geological Laboratories Publication, 4: 1–185, 1973.##
[10]. دبستانی ن.، "بررسی هیدرو کربورزایی سازند مبارک ( کربونیفر زیرین)، مناطق تویه رودبار و لب نسار در شمال دامغان با استفاده از تکنیک‌های ژئوشیمیایی آلی"، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه دامغان،1390.##
[11]. حکمت شعار م.، "بررسی هیدروکربورزایی سازند مبارک (کربوننیفر زیرین) در برش میغان در شمال شرق شاهرود، با استفاده از تکنیک‌های ژئوشیمی آلی"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه دامغان،1392.##
[16].Tissot B. P., Durand B., Espitalie J. and Combaz A., “Influence of nature and diagenesis of organic matter in formation of petroleum,”AAPG Bulletien, Vol., 58, 1974.##
[17]. Ehmann W. D., Koppenhaal D. W., Hamrin Jr. C. E., Jones W. C., Prasad M. N. and Tian W. Z., “Comparison of methods for the determination of organic oxygen in coals,”Fuel, Vol. 65, 1986.##
[18]. Espitialie J., Mades M., Tissot B., Menning J. J. and Leplate P., “Source rock characterization on method for petroleum exploration,” Proceeding of the 9th Annual Offshore Technology Conference, Houston, 1997.##
[19]. Peters K.E., “Guidelines for eveluating petroleum source rock using programmed pyrolysis,” AAPG Bulletin, Vol. 70, pp. 318-329, 1986.##
[20]. Peters K. E. and Cassa M. R., “Applied source rock geochemistry,” in: Magoon, L, B, DOW, W., G.(eds.), The Petrpleum System from Source to Trap, AAPG Memoir, 1994.##
[21]. Tissot B. P and Welte D. H., Petroleum formation and occurrence, Berlin, Springer, Verlag, Vol. 223, pp. 509– 523, 1984.##
[22]. Van Krevelen D. W. “Graphical-statistical method for the study of structure and reaction 261 processes of coal,”Fuel, Vol. 269-284, 1993.##
[23]. Jones R. W., “Organic Facies,” in: Brook J. Welte D. (eds.), Advancees in petroleum geochemistry, Academic Press, New York, 1987.##
[24]. Cornford C., “Source rocks and hydrocarbons of the North Sea,” in: Petroleum Geology of the North Sea, Blackwell Science Publications,1998.##
[25].Teichmuller M. and Durand B., “Fluorescence microscopical rank studies on liptinite and vitrinite in peat and coals, and comparison with results of Eval pyrolysis,”International Journal of Coal Geology, 1983.##
[26].Cnford C., Burgess C., Gliddon T. and Kelly R., “Geochemical truths in large data sets-II: Risking Petroleum Syatem,.” in: 20th International Metting Organic Geochemistry, Abst. Vol. 1, pp. 322-323, 2001.##
ابتدای صفحه