میادین مسجد سلیمان، هفت‌کل، پرسیاه و نفت سفید از میادین تولیدی هستند که در حاشیه جبهه کوهستانی شمال شرق دزفول فروافتاده قراردارند. در این کار تحقیقاتی جهت تعیین ویژگی‌های نفت مخزن آسماری از دیدگاه ژئوشیمیایی، خواص فیزیکی و شیمیایی نمونه‌هایی از نفت خام این میادین مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به پارامترهای فیزیکی به‌دست آمده از نمونه‌های نفتی و خصوصیات نفت‌های موجود در چاه‌های تحت مطالعه، دو روند شناسایی گردید. یک روند شمال غربی- جنوب شرقی که با کاهش کیفیت نفت و افزایش میزان سولفور همراه است و یک روند جنوب غربی- شمال شرقی که در آن نیز کاهش کیفیت نفت با کاهش مقادیر سولفور دیده می‌شود. با توجه به نتایج حاصل از آنالیزهای کروماتوگرافی گازی بر روی نمونه‌های نفت، درصد برش‌های مختلف هیدروکربنی، مقادیر عناصر نیکل و وانادیوم، پارامترهای پریستان و فیتان، توزیع آلکان‌های نرمال، اندیس ارجحیت هیدروکربنی و مقادیر ایزوتوپی 13C، مشخص شد که نفت‌های تجمع یافته در مخزن آسماری در این میادین از نوع پارافینیک-آروماتیک (در روند شمال غربی- جنوب شرقی) و تا اندازه‌ای افزایش پایه نفتنیکی(در روند جنوب غربی- شمال شرقی) بوده و از سنگ(های) منشاء با کروژن نوع II و III با بلوغ متوسط تغذیه شده‌اند که در محیط دریایی و احیایی رسوب کرده‌اند. نفت های تجمع یافته در این میادین تحت هیچ گونه فرآیند دگرسایی قرار نگرفته‌اند.
Comparison of Physical and Chemical Properties of Asmari Reservoir Oil in the Oil Fields Situated in N.E. Dezful Embayment
چکیده [English]
Masjid-e-Solyman, Haft kel, Par-e-Siah and Naft Safid are productive oil fields, which are located in mountain front of NE Dezful Embayment. In this research, in order to determine the physical and chemical properties of Asmari oils from geochemical viewpoints, a few oil samples were subjected to geochemical analyses.Based on physical properties such as SARA test, API, K.Viscosity, sps. Gravity and sulfur contents of studied oils, two trends were identified. A NW-SE trend, in which decrease of oil quality and slight increase in sulfur content and the second trend with SW-NE direction, in which decrease of oil quality and sulfur content can be observed. Based on geochemical parameters such as Pri/Phy, Ni/V ratios, different fractions of oils and 13C isotope values, Asmari oils in NW-SE direction show paraffinic-aromatic properties, while moving from SW towards NE oilfields, naphthenic quality of oils are pronounced. The oils accumulated in these reservoirs are generated from a marine source rock(s), with kerogen type II and III, which have been deposited in an anoxic environment. No indication of oil alteration has been observed for accumulated oils in these reservoirs.
کلیدواژه ها [English]
Dezful Embayment, Eastern Margin Oilfields, Physical and chemical properties, Classification of Oil
مراجع
منابع
[1] Bordenave M.L. & Burwood R., “Source rock distribution and maturation in the Zagros orogenic bBelt: provenance of the Asmari and Bangestan reservoir oil accumulations”, Org. Geochem., Vol. 16, pp. 369-387, 1990.
[2] U.S Energy Information Administration, www.eia.doe.gov/emeu/cabs/iran.html, 2010.
[3] James G.A. & Wynd J.G., “Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreement area”, AAPG, Vol. 49, pp. 2182-2245, 1965.
[4] Jackson J.A., Fitch T. & McKenzie D.P., “Basement faulting and focal depths of the larger earthquakes in the Zagros Mountains (Iran)”, Geophysical Journal of the Royal Astronomical Society, Vol. 64, pp. 561-586, 1981.
[5] Furst M., Strike-slip faults and diapirism of the southeastern Zagros range, Proceeding of International Sympo sium on Diapirism with Special Reference to Iran, pp.15-182, 1990.
[6] Sepehr M. & Cosgrov J.W., “Structural framework of the Zagros fold-thrust belt”, Iran. Marine and Petroleum Geology, Vol. 21, pp. 829-843, 2004.
[7] Bordenave M.L., The middle cretaceous to early miocene petroleum system in the Zagros domain of Iran, and its Prospect Evaluation. AAPG Annual Meeting, Houston, Texas, 2002.
[8] Bordenave M.L. & Hegre J.A., “The influence of tectonics on the entrapment of oil in the Dezful embayment Zagros foldbelt”, Iran, Journal of Petroleum Geology., Vol. 28, No. 4, pp.339-368, 2005.
[9] Leturmy P. & Robin C., Tectonic and stratigraphic evolution of Zagros and Makran during the Mesozoic-Cenozoic, Special Publications., The Geological Society of London., 2010.
[10] Alavi M., “Structures of the Zagros Fold-Thrust Belt in Iran”, American Journal of Science., Vol. 307, pp. 1064-1095, 2007.
[11] سراج م، تحلیل ساختاری مقدماتی میادین نفتی مناطق نفت خیز جنوب (محدوده فروافتادگی دزفول شمال)، گزارش شماره پ-5613، اهواز، خرداد 1384
[12] Vaziri-Moghaddam H., Kimiagari M. & Taheri A., “Depositional environment and sequence stratigraphy of the Oligo-Miocene Asmari formation in SW Iran”, Facies., Vol. 52, pp. 41-51, 2006.
[13] Ziegler M. A., “Late permian to holocene paleofacies evolution of the arabian plate and its hydrocarbon occurrences”, Geo Arabia., Vol. 6, No. 3, pp. 445-504, 2001.
[14] Barker C.O., Organic geochemistry in petroleum exploration, AAPG Continuing Education Course Note, Series 10.
[15] رضایی م.، زمین شناسی نفت، انتشارات علوی، زمستان 1384.
[16] Waples D.W. & Curiale J.A., Oil-oil and oil-source rock correlation, In: Beamount, E. A., Foster, N. H. (Eds.), Exploring for Oil and Gas Traps. American Association of Petroleum Geologists, Tulsa, Oklahoma, pp. 8-71, 1999.
[17] کمالی م.، قربانی ب.، ژئوشیمی آلی از فیتوپلانکتون تا تولید نفت، آرین زمین، تابستان 1385.
[18] Lopez L., Lo Monaco S. & Richardson M., “Use of molecular parameters and trace elements in oil-oil correlation studies, Barinas sub-basin”, Venezuela, Org. Geochem. Vol. 29, No. 1-3, pp. 613-629, 1998.
[19] Whelan, Jean K., Kennicutt, Mahlon C., II ; Brooks, James M., Schumacher, Dietmar, Eglinton & Lorraine B., “Organic geochemical indicators of dynamic fluid flow processes in petroleum basins”, Organic Geochemistry, Vol
[21] Kaufman R.L., Ahmed A.S. & Elsinger R.J., “Gas chromatography as development and production tools for fingerprinting oils from individual reservoirs :application in the gulf Mexico”, In: GCSSEPM Foundation Ninth Annual Research Conference proceeding, pp. 263-282, 1990.
[22] Connan J. & Cassou A.M., “Properties of gases and petroleum liquids derived from terrestrial kerogen at various maturation levels”, Geochim Cosmochim Acta., Vol. 4, pp.1-23, 1980.
ابتدای صفحه