شناسایی نفت‌گیرهای چینه‌ای از نوع کانالی با استفاده از نشانگرهای لرزه‌ای: مطالعه موردی در سازند شوریجه، یکی از میادین گازی شمال شرق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 گروه علوم‌زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، ایران

3 دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

شناسایی و مکان‌یابی تله‌های چینه‌ای به‌دلیل اینکه وابسته به تغییرات رخساره‌ای هستند و پراکندگی آن‌ها از وضعیت حوضه و محیط رسوبی تبعیت می‌نماید، پیچیده‌تر از تله‌های ساختمانی است. با توجه به این مسئله، داده‌های لرزه‌ای سه‌بعدی با استفاده از نشانگرها و برش زمان، روشی مفید برای ایجاد روابط جانبی با ویژگی‌های زمین‌شناسی می‌باشند. هدف از این پژوهش آشکار ساختن کانال‌های مئاندری چینه‌ای با اعمال نشانگرهای مناسب برروی داده‌های لرزه‌ای سه‌بعدی است. به این منظور، نشانگرهای تجزیه طیفی و پوش دامنه با استفاده از مکعب سه‌بعدی لرزه‌ای میدان مورد مطالعه، استخراج شده و ویژگی‌های هر کدام مورد تفسیر و بررسی قرار گرفت. با مطالعه و تفسیرهای انجام شده، موقعیت هندسی کانال‌های مئاندری واقع در سازند شوریجه توسط نشانگرهای پوش و تجزیه طیفی تعمیم یافته به‌صورت بهتری آشکار گردید. نشانگر تجزیه طیفی در آشکار ساختن هندسه کانال‌های مئاندری موجود در مقاطع لرزه‌ای مؤثر بود و نشانگر پوش با نشان دادن نقاط روشن مرتبط با نفت‌گیرهای چینه‌ای، وجود کانال‌های مئاندری را تأیید کرد. این نتایج، توافق خوبی با نتایج حاصل از مطالعات سنگ‌شناسی، رخساره‌ای، ویژگی های مخزنی و تفاسیر پتروفیزیکی سازند شوریجه در ناحیه مورد مطالعه نشان می‌دهند
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of Channel Type from Stratigraphic Traps based on Seismic Attributes: a Case Study from the Shurijeh Formation, One of Gas Field in North-east of Iran

نویسندگان [English]

  • Arezoo Kheyri 1
  • Ramin Nikrouz 1
  • Ali Kadkhodaie 2
  • Reza Mohebian 3
  • Rahim Kadkhodaie-Ilkhchi 2
1 Department of Geology, Faculty of Science, University of Urmia, Iran
2 Department of Geology, Faculty of Natural Science, University of Tabriz, Iran
3 School of Mining Engineering, College of Engineering, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

 
Identifying and locating stratigraphic traps is more difficult than structural traps because they are dependent on facies changes and their distribution follow the condition of the basin and the sedimentary environment. Accordingly, the three - dimensional seismic data based on seismic attributes provide a better way to establish lateral relationships with geological features. The purpose of this research is to identify the stratigraphic meandering channels by applying appropriate attributes on seismic data. For this purpose, three dimensional data from one of the northeastern fields of the Iran were employed by using Petrel software. Afterwards, the relevant attributes were applied on the raw sections and their reservoir characteristics were interpreted and surveyed. Through stratigraphic interpretations, the geometrical position of the meandering channels located in the Shurijeh Formation was better revealed by the envelope and extended spectral decomposition attributes. The spectral decomposition attribute was effective in revealing the geometry of meandering channels in seismic sections, and the envelope attribute confirmed the existence of meandering channels by showing bright spots related to stratigraphic oil traps. These results show good agreement with the results of lithological, facies, reservoir properties, and petrophysical interpretations of Shurijeh Formation in the study area.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stratigraphic Oil Trap
  • Seismic Attribute
  • Spectral Decomposition
  • Envelope Attribute
  • Meandering Channel
[1]. افشار حرب ع (1373) زمین‌شناسی ایران: زمین‌شناسی کپه داغ، سازمان زمین‌شناسی کشور، 275.##
[2]. رضایی م ر (1386) زمین‌شناسی نفت، انتشارات علوی. ##
[3]. گزارش شرکت نفت کیش (1398). ##
[4]. محببیان ر (1397) روش‌های تجزیه طیفی و کاربرد آن‌ها در شناسایی مخازن نفتی. تهران، انتشارات صالحیان. ##
[5]. Allen P A, Allen J R (2013) Basin analysis: Principles and application to petroleum play assessment, John Wiley and Sons. ##
[6]. Brown A R (2011) Interpretation of three-dimensional seismic data, Society of Exploration Geophysicists and American Association of Petroleum Geologists. ##
[7]. Chopra S, Marfurt K J (2007) Seismic attributes for prospect identification and reservoir characterization, Society of Exploration Geophysicists and European Association of Geoscientists and Engineers. ##
[8]. Link P K (2001) Basic petroleum geology. ##
[9]. Ruttner A (1991) The Triassic of Aghdarband (AgDarband), NE-Iran, and its preTriassic frame, In: Abhandlungen der Geologischen Bundesanstalt 38: 252. ##
[10]. Selley R C, Sonnenberg S A (2015) Elements of petroleum geology, Academic Press. ##
[11]. Zanchetta S, Berra F, Zanchi A, Bergomi M, Caridroit M, Nicorab A, Heidarzadeh G (2013) The record of the Late Palaeozoic active margin of the Palaeotethys in NE Iran: constraints on the Cimmerian orogeny, Gondwana Ressearch, 24, 3-4: 1237- 1266. ##
[12]. جمالی ا م، صادقی ع، آدابی م ح (1394) چینه‌شناسی و محیط‌های رسوبی سازند شوریجه در برش‌های باغک، مزدوران و چاه خانگیران، خاور حوضه کپه داغ، فصل‌نامه ‌زمین‌شناسی ‌ایران 35، 93. ##
[13]. حسین‌یار غ، موسوی حرمی ر، عبدالهی‌فرد ا، محبوبی ا، مصفی ح (1398) شناسایی دسته رخساره FSST در توالی‌های رودخانه‌ای با مثالی از سازند شوریجه، نشریه علوم‌زمین، 29، 113: 290 - 283. ##
[14]. Blumentritt C H, Sullivan E C, Marfurt K J (2003) Channel detection using seismic attributes on the Central Basin Platform, west Texas, In SEG Technical Program Expanded Abstracts, 466-469. ##
[15]. Chopra S, Marfurt K J (2008) Seismic attributes for stratigraphic feature characterization, In SEG Technical Program Expanded Abstracts, Society of Exploration Geophysicists, 1590-1594. ##
[16]. Moussavi-Harami R, Brenner R L (1990) Lower cretaceous (Neocomian) fluvial deposites in eastern Kopet-Dagh Basin, northeastern Iran, Cretaceous Research, 11: 163-174. ##
[17]. Partyka G A,Gridley J, lopez J, (1999) Interpretational applications of spectral decomposition in reservoir characterization: The Leading Edge, 18, 3: 353-360. ##
[18]. Robert A M, Letouzey J, Kavoosi M A, Sherkati S, Müller C, Vergés J, Aghababaei A (2014) Structural evolution of the Kopeh Dagh fold-and-thrust belt (NE Iran) and interactions with the South Caspian Sea Basin and Amu Darya Basin, Marine and Petroleum Geology, 57: 68-87. ##
[19]. Srivastava A K, Rao J D, Singh V, Singh S N, Chandra M (1999) Role of seismic attributes in finding new reserves: Cambay Basin, India, In SEG Technical Program Expanded Abstracts, 919-922, Society of Exploration Geophysicists. ##
[20]. Subrahmanyam D, Rao P H (2008) Seismic attributes–a review, In 7th International Conference and Exposition on Petroleum Geophysics, Hyderabad, 398-404. ##
[21]. Taner M T (2001) Seismic attributes, CSEG Recorder, 26, 7: 49-56. ##
[22]. اسماعیلی خوشمردان ز، محمودی قرائی م ح، محبوبی ا، موسوی حرمی س ر (1399) انواع رخساره‌های سنگی سازند شوریجه در برش بید سوخته در شرق حوضه رسوبی کپه داغ، پنجمین همایش انجمن رسوب شناسی ایران. ##
[23]. جوزانی کهن گ، نوروزی غ ح، سحابی ف، معماریان ح (1393) بررسی کیفیت مخزنی سازند شوریجه در میدان گازی گنبدلی، شرق کپه داغ، دومین همایش ملی نفت و گاز ایران. ##
[24]. گل افشانی ط، خانه باد م، موسوی حرمی ر، محبوبی ا (1392) برخاستگاه ماسه‌سنگ‌های سازند شوریجه (کرتاسه تحتانی) واقع در ناحیه آبگرم، شرق حوضه کپه داغ براساس داده های ژئوشیمی عناصر اصلی، اولین همایش زمین شمیی کاربردی ایران. ##
[25]. موسوی حرمی ر (1366) تفسیر محیط رسوب‌گذاری سازند شوریجه (کرتاسه تحتانی) در شرق حوضه کپه داغ، پنجمین گردهمائی علوم زمین. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور. ##
[26]. کامل عباسی م (1389) بررسی نحوه رسوب‌گذاری و چینه‌نگاری سکانسی سازند شوریجه (بخش D 1) در میادین خانگیران و گنبدلی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد شاهرود. ##
[27]. Russell B H (2004) The application of multivariate statistics and neural networks to the prediction of reservoir parameters using seismic attributes, A thesis for the degree of Doctor of Philosophy, Department of geology and geophysics, Calgary, Alberta. ##