تحلیل ریسک زمین‌شناسی در اکتشاف بر مبنای سری تله نفتی به‌کمک تئوری شهود و سیستم‌های اطلاعات مکانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 اداره نقشه‌برداری، مدیریت اکتشاف، شرکت ملی نفت ایران، تهران، ایران

2 گروه پژوهش ژئوشیمی، پردیس پژوهش و توسعه صنایع بالادستی نفت، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

چکیده

تحلیل ریسک زمین‌شناسی در یک پروسۀ اکتشاف بر مبنای سری تله، نمونه‌ای از یک فرآیند تصمیم‌گیری چند معیاره مکانی است. از‌آنجایی‌که روند تشکیل، تجمیع و اکتشاف هیدروکربن دارای پارامترهای تأثیرگذار متعدد و پیچیده‌ای بوده و به‌علاوه پتانسیل‌یابی این ذخایر هیدروکربنی نیز زمانبر و از نظر مالی بسیار پرهزینه است، لازم است تا ریسک‌های موجود در فرآیند اکتشاف هیدروکربن تا حد امکان کنترل و مدیریت شود. بخش زیادی از این ریسک‌ها به‌علت عدم قطعیت‌های موجود در داده‌های مکانی است. در این تحقیق قصد بر آن است تا با استفاده از ویژگی های موجود در تئوری شهود و سیستم‌های اطلاعات مکانی چارچوبی برای مدیریت و کاهش ریسک زمین‌شناسی ساختمان‌های ناحیه رسوبی فارس طراحی شود. در مورد این تحقیق گزاره اصلی عبارت است از اینکه "کدام مکان‌ها از پلی انتخاب شده به لحاظ وجود سیستم هیدروکربنی دارای خطرپذیری کمتری نسبت به‌سایر نقاط هستند و میزان عدم قطعیت این برآورد به چه شکل است" به این منظور در این تحقیق از تئوری شهود یا دمسفر-شیفر استفاده گردیده است. این تئوری به‌عنوان مبنایی برای محاسبه عدم قطعیت ریسک زمین‌شناسی به‌شکل بازه‌ای به‌کار گرفته شده‌اند. این نوع رویکرد مستلزم آن بود تا داده‌های مورد استفاده در تشکیل سیستم‌های نفتی در قالب یک پایگاه داده مکانی گردآوری شوند تا با استفاده از ترکیب تحلیل‌های مکانی با مدل‌های عدم قطعیت بتوان نقشه‌های ریسک زمین‌شناسی را به‌کمک سیستم‌های اطلاعات مکانی با دقت مناسب تولید نمود. نتایج به‌دست آمده نشان داد که ریسک زمین‌شناسی با دقت 6/79% قابل پایش خواهد بود. تلفیق روش‌های مورد استفاده چارچوبی را ارائه می‌دهد که هر نقطه از ناحیه رسوبی مورد مطالعه دارای مقدارمشخصی از ریسک زمین‌شناسی باشد که عدم قطعیت آن توسط تئوری دمسفر-شیفر کنترل شده و طبقه‌بندی اهداف اکتشافی به‌لحاظ ریسک با در نظرگرفتن یک بازه عدم قطعیت انجام گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Geological Risk Analysis in PBE by Applying Evidence Theory and GIS

نویسندگان [English]

  • Somayeh Afshari 1
  • Farid Tezheh 1
  • Sahand Seraj 2
1 Surveying Department, NIOCEXP, Tehran, Iran
2 Geochemistry Research Group, Faculty of Research and Development of the Upstream Oil Industry, RIPI, Tehran, Iran
چکیده [English]

Geological risk analysis in an exploration process based on a set of traps is an example of a spatial multi-criteria decision-making process. Since the process of formation, gathering and exploration of hydrocarbons has many complex influencing parameters, and finding the potential of these hydrocarbon reserves is also time-consuming and costly, it is necessary to control and manage the risks in the process. Hydrocarbon exploration as much as possible. Most of these risks are caused by uncertainty in spatial data. This research is intended to design a framework for managing and reducing the geological risk of buildings in the sedimentary region of Fars by using the features of intuition theory and spatial information systems. In the case of this research, the main statement is «Which places of the play have less risk than other places in terms of the presence of a hydrocarbon system, and what is the uncertainty of this estimate». For this purpose, the theory of evidence or Dempster-Shafer has been used in this research. This theory has been used to calculate geological risk uncertainty in an interval form. This type of approach required that the data used in the formation of petroleum systems be collected in the form of a spatial database so that by combining spatial analysis with uncertainty models, geological risk maps can be created with the help of spatial information systems with proper accuracy. The results showed that geological risk can be monitored with 79.6 % accuracy. The integration of the methods used provides a framework that every point of the studied sedimentary area has a certain amount of geological risk, the uncertainty of which is controlled by the Dempster-Shafer theory. The proposed model enhanced the precision of the prospect classification by considering an uncertainty interval.

کلیدواژه‌ها [English]

  • GIS
  • Geological Risk
  • Uncertainty
  • Evidence Theory
  • Petroleum System

مراجع

[1]. Roisenberg, M., Schoeninger, C., & Rodrigues da Silva, R. (2009). A hybrid fuzzy-probabilistic system for risk analysis in petroleum exploration prospects, Journal of Expert Systems with Applications, 36, 6282–6294, doi.org/10.1016/j.eswa.2008.07.060.##
[2]. Hongbing, X. (2011). Prediction of petroleum exploration risk and subterranean spatial distribution of hydrocarbon accumulations, Journal of Petroleum Science, 8, 17-23, doi.org/10.1007/s12182-011-0110-8. ##
[3]. راهنمای نحوة برآورد هزینه‌ها و پروژه‌ها، شرکت ملی نفت ایران، مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی (1394) ##
[4]. Abdullah, S.A, Barker, S.M, Jong, J., & Khamis, M.A. (2018). A Play-Based Evaluation of a Deepwater Sabah Exploration Area: Prospect Maturation and Implications for Remaining Prospectivity, Warta Geologi, 44 (2), 79- 92, doi.org/10.4043/28398-MS. ##
[5]. Royal Dutch Shell. (2015). Play-based exploration a guide for AAPG’s imperial barrel award participations. ##
[6]. Dempster, A.P. (1967). Upper and lower probabilities induced by a multivalued mapping. Ann Math Stat, 38(2), 325–339, doi: 10.1214/aoms/1177698950. ##
[7]. Shafer, G. (1976). A mathematical theory of evidence, 1. Princeton University Press Princeton. ##
[8]. Mulani, S. (2006). Uncertainty quantification in dynamic problems with large uncertainties, PhD Thesis. ##
[9]. Sentz, K. (2002). Combination of evidence in dempster-shafer theory, PhD. Dissertation, University of Binghamton. ##
[10]. Carranza, E.J., & Hale, M. (2003). Evidential belief functions for data-driven geologically constrained mapping of gold potential, Baguio district, Philippines. Ore Geol  Rev, 22, 117–132, doi.org/10.1016/S0169-1368(02)00111-7. ##
[11]. Yarus, J.M., & Coburn, T.C. (2000). Geographic Information Systems in Petroleum Exploration and Development, Chapter 1, 3-6. ##
[12]. Eastman, J.R., (2001), Guide to GIS and image processing, Clark Labs Clark University Vol.2, 23-39. ##
[13]. Hood, K.C., South, B.C., Walton, F.D., Baldwin, O.D., & Burroughs, W.A. (2000). Use of geographic information system in hydrocarbon resource assessment and opportunity analysis, Chapter 12, 173-187. ##
[14]. رضایی م.ر، (1380) زمین‌شناسی نفت گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم دانشگاه تهران، انتشارات علوی. ##
[15]. Fabbri, A.G., & Chung, C.J. (2008). On blind tests and spatial prediction models.  Natural Resources Research, 17(2), 107-118, DOI: 10.1007/s11053-008-9072-y. ##
 
پژوهش نفت
دوره 34، 1403-3 - شماره پیاپی 136
مرداد و شهریور 1403
صفحه 82-93

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار