عوامل موثر بر کیفیت مخزنی سازند سورمه فوقانی (عرب) در میادین بلال و سلمان - خلیج فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانشکده زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران

3 پردیس پژوهش و توسعه صنایع بالادستی پژوهشگاه صنعت نفت

4 دانشکده علوم، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

سازند سورمه از مخازن بزرگ نفتی در ایران و خاورمیانه محسوب می‌شود. لیتولوژی این سازند از نهشته‌های کربناته دولومیتی در بخش فوقانی و آهکی دولومیتی در بخش تحتانی به همراه انیدریت به‌صورت بین لایه‌ای و درون لایه‌ای تشکیل شده است. با توجه به مطالعاتی که در این میدان‌ها انجام گرفته، تغییراتی از جمله تغییر رخساره، نوع و شدت عملکرد فرآیند‌های دیاژنزی و نوع لیتولوژی بر روی تخلخل و نفوذپذیری موثر می‌باشند. با مقایسه این عوامل در این دو میدان می‌توان به این نتیجه رسید که نهشته‌های دولومیتی میدان بلال بیشتر شامل رخساره‌های محیط سدی و لاگونی می‌باشد که به سمت جنوب شرقی از میزان نهشته‌های دولوگرینستونی سدی با فابریک دانه افزون کاسته شده و میزان نهشته‌های دولوپکستونی لاگونی افزایش می‌یابد و در میدان سلمان رخساره‌های دولووکستون و دولومادستون محیط پهنه جزرومدی با  فابریک گل افزون بالاترین تعداد را به خود اختصاص می‌دهند که به دلیل گسترش بالای سیمان انیدریتی از مقدار تخلخل و تراوایی آنها کاسته شده است و علت آن می‌تواند کمتر شدن عمق حوضه از سمت میدان بلال به طرف میدان سلمان باشد به طور کلی این دو میدان در مقایسه با هم دارای رخساره‌های تقریباً مشابه‌اند اما بیشترین تفاوت که روی کیفیت مخزنی آنها تاثیر داشته میزان فراوانی رخساره‌های دانه افزون و درصد سیمانی شدگی انیدریتی می‌باشد
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of Factors Affecting Reservoir Quality of Upper Surmeh (Arab) in the Balal and Salman Oil Fields, the Persian Gulf

نویسندگان [English]

  • Romina Hampaiyan 1
  • Hosein Rahimpor Bonab 2
  • Mohammad Reza Kamali 3
  • Seyed Reza Moussavi Harami 4
1 Department of Geology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran
2 School of Geology, College of Science, university of Tehran, Tehran
3 Exploration and Production Institute, Tehran, Research Institute of Petroleum Industry, (RIPI), Tehran
4 Department of Geology, Faculty of Sciences, , Mashhad Ferdowsi university, Mashhad
چکیده [English]

The Surmeh formation is hosting important oil reserves in the Middle East and Iran. It is mainly composed of dolostone in the upper part and dolomitic limestone in the lower part with interbedded anhydrite layers. According to this study, in Balal and Salman oil fields, some changes, including changes in facies, type, and the intensity of the diagenetic processes and lithology, have controlled porosity and permeability values. By comparing these factors in fields, one may conclude that dolomitic deposits in the Balal field consist mostly of barrier and lagoon facies. Toward the southeast, the proportion of grain-dominated barrier dolograinstone facies was reduced, while the dolopackstone lagoonal facies was increased. In the Salman mud-dominated tidal flat, dolowackestone and dolomudstone facies are increased but anhydrite cement content is decreased due to dolomite porosity and permeability. Comparing these two fields, they generally suggest the existence of similar facies. However, their main differences that influence the reservoir quality are the abundance of grain-dominated facies and anhydrite conten
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Upper Surmeh (Arab)
  • Balal Field
  • Salman Field
  • Reservoir Quality
  • Facies Change

مراجع

[1] لطفی س.، «مطالعه محیط رسوبی و بررسی کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سورمه (سازند سورمه فوقانی) درمیدان بلال»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، ایران، ص 145، 1385.##
[2] یوسف‌پور م.، «مطالعه محیط رسوبی وکیفیت مخزنی سازند سورمه فوقانی در میدان رشادت واقع درخلیج فارس»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، ایران،138ص،##1383 .
[3] رحیم پور بناب ه.، «سنگ‌شناسی کربناته: ارتباط دیاژنز و تکامل تخلخل»، 2733، انتشارات دانشگاه تهران، ص 487، 1384.##
[4] همپائیان ر.، «بررسی و مقایسه محیط رسوبی، دیاژنز و سکانس استراتیگرافی، با نگرشی بر کیفیت مخزنی سازند سورمه فوقانی در میادین نفتی بلال و سلمان در منطقه خلیج فارس»، پایان نامه دکتری، دانشگاه آزاد واحد علوم وتحقیقات تهران، ایران، ص 182 ،1392.##
[5]. Flugel E., “Microfacies analysis of limestone,” Spring-Verlag, Berlin, pp. 610, 2010.##
[6]. Dunham R. J., “Classification of carbonate rocks according to depositional texture,” In: Classification of car bonate rocks (Ed. By W. E. Ham), AAPG. No 10, pp.108-121, 1962.##
[7]. Sibley D. F., and Greegg J. M, “Classification of dolomite rock textures,” Jour. Sed. Petrol., Vol. 57, No. 6, pp. 967-975.cial Publications January 1,. Vol. 235, pp. 1411, 1987.##
[8]. Wilson J. L., “Carbonate facies in geologic history,” Springer-Verlag, New Yourk, pp. 471, 1975.##
[9]. Choquette P. W. and Pray L., “Geologic nomenclature and classification of porosity in sedimentary carbonates,” American Association of Petroleum Geologists, Bulletin, Vol. 54, pp. 207-250, 1970.##
[10]. Lucia F. J. and Rock Fabric, “Petrophysical classification of Carbonate Pore space for reservoir characterization,” AAPG, 79, No. 79, pp. 1275-1300, 1995.##
[11]. Lucia F. J., and Conti R. D., “Rock fabric, permeability, and log relationships in an upward-shoaling,” vuggy carbonate sequence: The University of Texas at Austin, Bureau of Economic Geology Geological Circular 87-5, pp. 22, 1987.##
[12]. Vincent B., Emmanuel L., Houel P., and Loreau J. P., “Geodynamic control on carbonate diagenesis: Petrographic and isotopic investigation of the Upper Jurassic formations of the Paris Basin (France): Sedimentary Geology,” Vol. 197, pp. 267–289. 2007.##
[13]. Flugel E., “Microfacies of carbonate rocks: Analysis,” Interpretation and Application, Springer-Verlag, Berlin Heidelberg, pp. 976, 2010.##
[14]. Amthor R. S. and Friedman G. M., “Early-to 1ate diageneticdolomitization ofplatform carbonates: Lower Ordovician Ellenburger Group, Permian basin,” West Texas, Journal of Sedimentary Petrology, Vol. 62, pp. 131-144,1992.##
[15]. Lucia F. J., “Carbonate reservo characterization,” Springer Verlag, Berl Heidelberg. 2007.##
[16]. Moore C. H., “Carbonate reservoirs porosity evolution and diagenesis in a sequence stratigraphic framework,” Amsterdam, Elsevier, pp. 444, 2001.##
[17]. Buyukutku A. G., “Reservoir properties of Karaisalı formation in the Adana Basin,” Southern Turkey: Journal of Petroleum Science, 2009.##
[18]. Lucia F. J, “Origin and petrophysics of dolostone pore space,” Gical Society of London, Special Publications, Vol. 235, pp.141-155, 2004.##
[19]. Enos p. and Sawatsky L. H., “Pore networks in Holocene carbonate sediments,” Journal of Sedimentary Research, Vol. 51 No. pp. 3, 1981.##
[20]. Lucia F. J., “Carbonate reservoir characterization,” New York, Springer-Verlag, pp. 226 ,1999. ##           
[21]. Warren J. and Dolomite, “Occurrenc evolution and economically importa associations,” Earth Science Reviews, Vol. 52, pp. 81. 2000.##
[22]. El-Tabakh M., A. Mory, Schreiber B. C., and Yasin R., “Anhydrite cements after dolomitization of shallow marine Silurian carbonates of the Gascoyne Platform,” Southern Carnarvon Basin: Western Australia Sedimentary Geology, Vol. 164, pp. 75–87., 2004 .##

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار