توزیع فرآیندهای سیمانی شدن و انحلال در ارتباط با رخساره‌های رسوبی و سطوح ناپیوستگی سازند سروک در یکی از میادین هیدروکربنی جنوب غرب ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

پژوهشکده علوم زمین، پردیس پژوهش و توسعه صنایع بالادستی، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

چکیده

در این مطالعه با هدف بررسی ارتباط فرآیندهای سیمانی‌شدن و انحلال با رخساره‌های رسوبی و نیز سطوح ناپیوستگی بخش بالایی سازند سروک (ناپیوستگی مرز سنومانین- تورونین وتورونین میانی)، مغزه‌ها و مقاطع نازک میکروسکوپی یک چاه کلیدی در یکی از میادین ناحیه دشت آبادان مطالعه گردید. براساس مطالعات پتروگرافی 6 رخساره در ارتباط با زیر محیط‌های لاگون، شیب و دریا باز شناسایی شد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که فرآیندهای دیاژنزی انحلال و سیمانی‌شدن در چندین مرحله رخ داده اند. انحلال اجزاء اسکلتی ناپایدار تحت تاثیر دیاژنز ائوژنتیک سبب ایجاد تخلخل‌های حفره‌ای گسترده‌ای شده است. علاوه براین در طی دیاژنز تلوژنتیک و در ارتباط با سطوح ناپیوستگی، تخلخل‌های عمدتا حفره‌ای، درون اجزاء و نیز زمینه سنگ گسترش یافته‌اند. توزیع سیمان کلسیتی درون مخزن، با ترکیب کانی‌شناسی اولیه موجودات، اندازه حفرات انحلالی و نیز تراکم و عرض شکستگی‌‌ها ارتباط مشخصی نشان می‌دهد. سیمان کلسیتی به اشکال دروزی و بلوکی و با منشاء متئوریک و تدفینی، درون حفرات انحلالی و نیز ریز شکستگی‌ها مشاهده می‌شود. در توالی تورونین که در زیر ناپیوستگی تورونین میانی قرار دارد، به دلیل ماهیت گل غالب رخساره‌های لاگونی و دریای باز، انحلال و سیمانی شدن، گسترش ناچیزی دارد و سیمان کلسیتی عمدتا در ارتباط با شکستگی‌‌ها مشاهده می‌شود. در مقابل در توالی زیر ناپیوستگی مرز سنومانین- تورونین، این فرآیندها با توجه به فراوانی رخساره‌های دانه غالب از گسترش بیشتری برخوردار هستند. نتابج این مطالعه نشان می‌دهد که ماهیت رخساره‌های رسوبی نقش بسزایی در توزیع فرآیندهای سیمانی شدن و انحلال درون سازند سروک داشته است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Distribution of Cementation and Dissolution Processes in Relation to Sedimentary Facies and Disconformity Surfaces of the Sarvak Formation in One of Hydrocarbon Fields in Southwest of Iran

نویسندگان [English]

  • Javad Honarmand
  • Rahim Kadkhodaie Ilkhchi
  • ali assadi
  • Ali Imandust
  • Navvab Khodaee
Petroleum Geology Department, Research and Development in Upstream Petroleum Industry (RIPI), Tehran, Iran
چکیده [English]

This study has been focused on the relationship between cementation and dissolution processes with depositional facies and unconformity surfaces of upper part of the Sarvak Formation (Cenomanian-Turonian and mid-Turonian unconformity surfaces), using core and thin section data from a key well. Based on petrographic studies, six facies related to lagoon, slope and open marine sub-environments were identified. The results of this study indicate that the dissolution and cementation processes have been occurred in several diagenetic stages. Dissolution of unstable skeletal grains under the effect of eogenetic diagenesis created extensive vuggy porosity. In addition, during the telogenetic diagenesis and in relation to unconformity surfaces, vuggy pore types within the grains and rock matrix have been developed. The distribution of calcite cement within the reservoir shows a close relationship with initial mineralogy of the skeletal grains, size of dissolution vugs as well as density and the width of the factures. Calcite cement occurs as drusy and blocky forms and with meteoric and burial source within the dissolution vugs and microfractues. Within the Turonian interval that has been situated below the mid-Turonian unconformity, due to the mud-dominated nature of lagoon and open marine facies, dissolution and cementation have insignificant distribution, and calcite cement is mostly observed in relation to fractures. In contrast, in the interval below the Cenomanian-Turonian boundary, these processes have more distribution due to the frequency of grain-dominated facies. The results of this study show that the nature of depositional facies has significant role on distribution of cementation and dissolution processes within the Sarvak Formation.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sarvak Formation
  • Sedimentary Facies
  • Disconformity
  • Cementation
  • Dissolution
[1]. Lucia, F.J., “Carbonate reservoir characterization” Springer-Verlag, Berlin, p. 341, 2007. ##
[2]. Assadi A., Honarmand J., Moallemi S. A. and Abdollahie-Fard I., “Depositional environments and sequence stratigraphy of the Sarvak formation in an oil-field on the Abadan Plain, SW Iran” Fcaies, Vol. 62, No. 4, pp. 1-22, 2016. ##
[3]. Esrafili Dizaji B., Rahimpour Bonab H. Mehrabi H. Afshin S. Kiani Harchegani F. and Shahverdi N., “Characterization of rudist dominated units as potential reservoirs in the middle Cretaceous Sarvak Formation, SW Iran,” Facies, Vol. 61, No 3, pp. 1-25, 2015. ##
[4]. Ghabeishavi A., Vaziri-Moghaddam H., Taheri A. and Taati F., “Microfacies and depositional environment of the Cenomanian of the Bangestan anticline, SW Iran,” Journal of Asian Earth Sciences, Vol. 37, pp. 275-285, 2010. ##
[5]. Hollis C., “Diagenetic controls on reservoir properties of carbonate successions within the Albian–Turonian of the Arabian Plate,” Petroleum Geoscience, Vol. 17, No. 3, pp. 223-241, 2011. ##
[6]. Mehrabi H., Rahimpour-Bonab H., Hajikazemi E. and Jamalian A., “Controls on depositional facies in Upper Cretaceous carbonate reservoirs in the Zagros area and the Persian Gulf, Iran,” Facies, Vol. 61, No. 3, pp.1-24, 015, 2015. ##
[7]. Razin P., Taati F. and Van Buchem F. S. P., “Sequence stratigraphy of Cenomanian–Turonian carbonate platform margins (Sarvak Formation) in the High Zagros, SW Iran: an outcrop reference model for the Arabian Plate,” In: van Buchem, F. S. P., Gerdes, K. D. & Esteban, M. (Eds), Mesozoic and Cenozoic Carbonate Systems of the Mediterranean and the Middle East: Stratigraphic and Diagenetic Reference Models, Geological Society, London, Special Publications Vol. 329, pp. 187-218, 2010. ##
[8]. Setudehnia A., “The Mesozoic sequence in southwest Iran and adjacent areas,” Journal of Petroleum Geology, Vol. 1, No. 1, pp. 3-42, 1978. ##
[9]. Taghavi A. A., Mork A. and Emadi M. A., “Sequence stratigraphically controlled diagenesis governs reservoirquality in the carbonate Dehluran field, SW Iran,” Petroleum Geoscience, Vol. 12, No 2, pp. 115-126, 2006. ##
[10]. Aqrawi A. and Badics B., “Geochemical characterization, volumetric assessment and shale-oil/gas potential of the Middle Jurassic– Lower Cretaceous source rocks of NE Arabian Plate,” Geo-Arabia Vol. 20, pp. 99-140, 2015. ##
[11]. Sissakian V. K., “Geological evolution of the Iraqi Mesopotamia Foredeep, inner platform and near surroundings of the Arabian Plate,” Journal of Asian Earth Sciences, Vol. 72, pp. 152-163, 2013. ##
[12]. Rahimpour-Bonab H., Mehrabi H., Enayati-Bidgoli A. H. and Omidvar M. “Coupled imprints of tropical climate and recurring emergence on reservoir evolution of a mid-cretaceous carbonate ramp, Zagros Basin, southwest Iran,” Cretaceous Research, Vol. 37, pp. 15-34, 2012. ##
[13]. Rahimpour‐Bonab H., Mehrabi H., Navidtalab A., Omidvar M., Enayati‐Bidgoli A. H., Sonei R. and Izadi‐Mazidi E. ,“Palaeoexposure surfaces in Cenomanian–santonian carbonate reservoirs in the Dezful embayment, SW Iran,” Journal of Petroleum Geology, Vol. 36, No. 4, pp. 335-362, 2013. ##
[14]. Vincent B., van Buchem F., Bulot L., Jalali M., Swennen R., Hosseini A. and Baghbani D., “Depositional sequences, diagenesis and structural control of the Albian to Turonian carbonate platform systems in coastal Fars (SW Iran),” Marine and Petroleum Geology Vol. 63, pp. 46-67. 2015. ##
[15]. Hajikazemi E., Al-Aasm I. S., and Coniglio M., “Subaerial exposure and meteoric diagenesis of the Cenomanian-Turonian Upper Sarvak Formation, southwestern Iran,” In: Leturmy, P. & Robin, C. (Eds), Tectonic and Stratigraphic Evolution of Zagros and Makran during the Mesozoic–cenozoic, Geological Society, London, Special Publications, Vol. 330, pp. 253-272, 2010. ##
[16]. Hajikazemi E., Al‐Aasm I. S. and Coniglio M., “Chemostratigraphy of Cenomanian–turonian carbonates of the Sarvak Formation, Southern Iran,” Journal of Petroleum Geology, Vol. 35, No. 2, pp. 187-205, 2012. ##
[17]. Dickson J. A. D., “Carbonate identification and genesis as revealed by staining,” Journal of Sedimentary Research, Vol. 36, No. 2, pp. 491-505, 1966. ##
[18]. Immenhauser A., Creusen A., Esteban M. and Vonhof H., “Recognition and interpretation of polygenic discontinuity surfaces in the Middle Cretaceous Shu›aiba, Nahr Umr, and Natih Formations of Northern Oman,” Geo-Arabia, Vol. 5, pp. 299-322. 2000. ##
[19]. Jolley S. J., Fisher Q. J. and Ainworth R. B., “Reservoir compartmentalization: an introduction,” In: Jolley, S.J., Fisher, Q.J., Ainworth, R.B., Vrolijk, P.J., Delisle, S. (eds.). Reservoir Compartmentalization. Geological Society, Special Publications, Vol. 347, p. 362, 2010. ##
[20]. Navidtalab A., Rahimpour-Bonab H., Huck S. and Heimhofer U., “Elemental geochemistry and strontium-isotope stratigraphy of Cenomanian to Santonian neritic carbonates in the Zagros Basin, Iran,” Sedimentary Geology Vol. 346, pp. 35-48. 2016. ##
[21]. Sharland P. R., Archer R., Casey D. M., Davies R. B., Hall S. H., Heyward A. P., Horbury A. D. and Simmons, M. D., “Arabian plate sequence stratigraphy,” Geo-Arabia, Special Publication Vol. 2, p. 371, 2001. ##
[22]. هنرمند ج.، اسعدی ع.، معلمی س، ع.، عبداللهی فرد ا.، منیبی س.، “ریز رخساره‌ها و محیط رسوبی سازند سروک در یکی از میادین هیدروکربنی جنوب غرب ایران،” دو فصلنامه رخساره‌های رسوبی مشهد، سال 9، شماره 2. 1395.##