مطالعه رخساره‌ها، محیط رسوبی، فرآیندهای دیاژنزی و تأثیر آن‌ها بر کیفیت مخزنی سازند خانه‌زو در شرق حوضه کپه‌داغ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 رسوب‌شناسی و سنگ‌شناسی رسوبی‌، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ایران

2 مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، تهران، ایران

3 شرکت CAPE، تهران، ایران

چکیده

در این پژوهش سازند خانه‌زو به‌‌عنوان یکی از مخازن هیدروکربوری ایران از نظر رخساره‌ها، محیط رسوبی، دیاژنز و کیفیت مخزنی مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعه سازند خانه‌زو با استفاده از تلفیق مطالعات سنگ چینه‌نگاری و زمین‌شناسی صحرایی در 2 برش سطحی (آب‌قد و برش خانه‌زو (برش الگو)) و 2 برش زیرسطحی (چاه افشار و چاه چهچه) در ناحیه کپه‌داغ واقع در شمال شرق ایران صورت گرفته است. مطالعات ‍پتروگرافی منجر به شناسایی 8 ریزرخساره گردیده که در قالب سه کمربند رخساره‌ای اصلی شامل رمپ میانی، رمپ خارجی و حوضه نهشته‌ شده‌اند. براساس شواهدی چون نبود رخساره‌های دوباره‌ نهشته شده و تبدیل تدریجی رخساره‌ها به یکدیگر می‌توان نتیجه گرفت که رخساره‌های سازند خانه‌زو در یک سکوی کربناته از نوع رمپ هم‌شیب نهشته شده‌اند. مطالعات پتروگرافی همچنین نشان می‌دهد که فرآیندهای دیاژنزی مختلفی از جمله میکریتی شدن، آشفتگی زیستی، سیمانی شدن (بلوکی و دروزی)، انحلال فشاری، دولومیتی شدن، انحلال، پیریتی شدن و سیلیسی شدن بر روی رسوبات توالی مورد مطالعه اثرگذار بوده است. انواع تخلخل شناسایی شده در توالی مورد مطالعه شامل حفره‌ای، بین‌بلوری و شکستگی است. سیمانی شدن و تراکم نیز از فرآیندهای دیاژنتیکی است که سبب کاهش ویژگی‌های مخزنی شده است. با توجه به درصد پایین تخلخل، غیرمفید بودن آن‌ها و عدم وجود تراوایی کافی، افق مخزنی در این سازند از کیفیت بالایی برخوردار نیست. به بیان دیگر، شکستگی و انحلال بر کیفیت مخزنی تأثیرگذار نبوده چراکه در غالب موارد توسط سیمان پر شده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Microfacies, Depositional Environment, Diagenetic Processes and Their Effects on Reservoir Characterization of the Khaneh-Zu Formation in the East of Kopet Dagh Basin

نویسندگان [English]

  • Roya Khezerloo 1
  • Ali Moallemi 2
  • Bahram Movahed 3
1 Department of Geology, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
2 Exploration Deputy Directorate, Exploration Directorate, (NIOC), Tehran, Iran
3 CAPE Compani, Tehran, Iran
چکیده [English]

This investigation is focused on the Khaneh-Zu Formation as a hydrocarbon reservoir as a point of view of microfacies, depositional environment, diagenetic processes and their effects on reservoir characterization. This study is based on the integration of lithostratigraphy, field study and petrography of this formation in 2 surfaces (Abghad and Khaneh-Zu) and 2 subsurface sections (Chahchaheh and Afshar wells) in the Kopet-Dagh basin. According to petrographic studies, 9 microfacies has been identified which were deposited in 3 facies belts including mid ramp, outer ramp and basin. The lack of calciturbidites and gradual change of microfacies to each other indicates the deposition in a carbonate hompclinal ramp. Diagenetic processes which have been affected on the studied interval are bioturbation, micritization, cementation (blocky and drusy), compaction, dolomitization, dissolution, pyritization and silicification. Vuggy, intercrystalline and fracture are different identified types of porosity. The porosity types are non-facies selective and formed as a result of diagenetic processes include dissolution, dolomitization and fracturing. Cementation and compaction have negative effects on reservoir characteristics. Based on low porosity percentage and low permeability, the studied sections dose not show high reservoir quality since most of the pores are filled with calcite cements. Dissolution, chemical compaction as stylolite and cementation are the most important diagenetic processes in this formation that result burial diagenesis. As a matter of fact porosities in Khaneh-Zu Formation are vuggy type, and they are not connected to each other to make permeability and a good reservoir. However, this report would be able to introduce more information about sedimentary environment and diagenetic processes controller for Khaneh-zu formation in Kopeth Dagh area.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Khaneh-zu Formation
  • Kopet Dagh Basin
  • depositional environment
  • diagenetic processes
  • reservoir characterization

مراجع

[1]. Lucia F J (2007) Carbonate reservoir characterization: an integrated approach, Springer, Berlin, New York, 336. ##
[2]. Ahr W M (2008) Geology of carbonate reservoirs: the Identification, description, and characterization of hydrocarbon reservoirs in carbonate rocks, 1st edition, Wiley Publication, 1- 277. ##
[3]. Moore C H, Wade W J (2013) Carbonate reservoirs, porosity and diagenesis in a sequence stratigraphic framework, 2nd edn, Elsevier, Amsterdam, 67: 374. ##
[4]. Afsharharb A (1979) The Stratigraphy, tectonics and petroleum geology of the Kopet-Dagh Region, Northern Iran, PhD Thesis, 1-316. ##
[5]. Afshar Harb A (1979) The stratigraphy, tectonics and petroleum geology of the kopet dagh region, Northern Iran, Unpublished PhD Thesis, Imperial College of Science and Technology, London. ##
[6]. موحد ب.، سنگ‌شناسی (1377)، محیط رسوبی، گسترش ناحیه‌ای و خصوصیات مخزنی سازندهای مزدوران 1 و2 و چمن‌بید در کپه‌داغ. ##
[7]. Kavoosi M A, Lasemi Y, Sherkati S, Moussavi-harami R (2009) Facies analysis and depositional sequences of the Upper Jurassic Mozduran Formation, a carbonate reservoir in the Kopet Dagh Basin, NE Iran, Journal of Petroleum Geology, 32, 3: 235-259. ##
[8]. Dickson J A D (1966) Carbonate identification and genesis as revealed by staining, Journal of Sedimentary Research, 36, 2: 491-505. ##
[9]. Dunham R J (1962) Classification of carbonate rocks according to depositional texture, In: W. E. Ham (Ed.), Classification of Carbonate Rocks. AAPG Memoir, 1: 108-121. ##
[10]. Embry A F, Klovan J E (1971) A Late Devonian reef tract on northeastern Banks Island, NWT. Bulletin of Canadian petroleum geology, 19: 730–781. ##
[11]. Wilson J L (1975) Carbonate facies in geologic history, 1st edition, Springer-Verlag, New York, 1-471. ##
[12]. Flügel E (2010) Microfacies of carbonate rocks, 1st edition, Springer – Verlag, New York, 967. ##
[13]. Tucker M E, Wright V P (1990) Carbonate sedimentology, 1st ed., Blackwell Scientific Publishing, 1-482. ##
[14]. Bathurst R G C (1975) Carbonate sediment and their diagenesis, 1st edition, Elsevier, North Holland, 1-657. ##
[15]. Burchette T P and Britton S R (1985) Carbonate facies analysis in the exploration for hydrocarbons; a case-study from the Cretaceous of the Middle East, Geological Society, London, Special Publications, 18: 311-338. [16]. Hollis C 2011, Diagenetic controls on reservoir properties of carbonate successions within the Albian–Turonian of the Arabian Plate, Petroleum Geoscience, 17, 3: 223-241. ##
[17]. Hajikazemi E, Al-Aasm I S and Coniglio M (2010) Subaerial exposure and meteoric diagenesis of the Cenomanian-Turonian Upper Sarvak Formation, southwestern Iran, Geological Society, London, Special Publications, 330, 1: 253-272. ##
[18]. Adabi M H (2002) Petrography and geochemical criteria for recognition of unaltered coldwater and diagenetically altered Neoproterozoic dolomite, western Tasmania, Australia: 16th Australian Geological Convention, Australia (abstract), 350. ##
[19]. Lee Y I and Friedman G M (1987) Deep – burial dolomitization in the lower Ordovician. Ellenburger. Group Carbonates in west Texas and Southeastern New Mexico:  Journal of Sedimentary Research, 57, 3: 544-557.  ##
[20]. Scholle P A and Ulmer-Scholle D S (2003) A color guide to the petrography of carbonate rocks: grains, texture, porosity, diagenesis, AAPG Memoir 77, Published by the American Association of Petroleum Geologists Bulletin, Tulsa, Oklahoma, USA, 459. ##
[21]. Choquette P W and Pray L C (1970) Geologic nomenclature and classification of porosity in sedimentary carbonates, American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 54: 207-250. ##
 
پژوهش نفت
دوره 31، 1400-1 - شماره پیاپی 116
فروردین و اردیبهشت 1400
صفحه 20-29

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار