بررسی تأثیر گسل‌های میدان نفتی زیلایی بر ترکیب ژئوشیمیایی نفت مخازن آسماری و بنگستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین‌شناسی، ‌دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

2 اداره زمین‌شناسی بنیانی، بخش ژئوشیمی، شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، ایران

چکیده

در این مطالعه تأثیر گسل‌های میدان نفتی زیلایی بر خصوصیات ژئوشیمیایی نفت مخازن آسماری و بنگستان، مورد مطالعه قرار گرفت. ترسیم نمودار تغییرات DBT/Phen‌‌ در مقابل Pr/Phاو C29/C27 strane20R در مقابل Pr/Ph و (Pr/(Pr+Ph در مقابل استران‌های (C27 Dia/(Dia+Reg مشخص نمود که نفت این مخازن دارای سنگ منشأ واحد با ترکیب لیتولوژیکی  کربناته - مارنی تا شیل‌ دریایی است که در محیط احیایی دریایی تا کمی اکسیدی با شوری نرمال نهشته شده است. همچنین استفاده از نسبت‌های بیومارکری متعدد از جمله (C29 Strane S/(S+R در برابر (C29 Strane (αβ/αα+αβ نشان داد که نفت هر دو مخزن آسماری و بنگستان از بلوغ بالا و تقریباً یکسانی برخوردارند. نمودار ایزوتوپ کربن (δ13C) در مقابل Pr/Ph، مقادیر شاخص الئنان و نمودار استاندارد درصد استران C28 سن سنگ منشأ نفت هر دو مخزن را کرتاسه پسین تا اوایل ترشیر تعیین نمود. تفاوت ژئوشیمیایی نفت مخزن آسماری میدان زیلایی با نفت همین افق در میادین اطراف می‌تواند دلیلی بر ارتباط و تأثیرپذیری آن از نفت مخزن بنگستان باشد. بررسی نقشه UGC و (زیر سطحی) پروفیل لرزه‌ای تفسیر شده این میدان، وجود دو گسل در یال‌های شمالی و جنوبی را نشان داده که موجب قرار گرفتن سازند پابده در مقابل مخزن بنگستان و تسهیل حرکت نفت تولید شده از این سازند به درون مخزن بنگستان شده است. همچنین عملکرد این گسل‌ها به عنوان مسیرهای باز می‌تواند نفت مخزن بنگستان را به مخزن آسماری انتقال داده و سبب تغییر ویژگی‌های آن شده باشد. این مطالعه نقش گسل‌ها در ایجاد تغییر در ویژگی‌های نفت افق‌های مختلف میدان نفتی زیلایی را تأیید می‌کند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Zeloi Oilfield’s Faults on the Geochemical Characters of Asmari and Bangestan Reservoir´s Oils

نویسندگان [English]

  • Bahram Alizadeh 1
  • Seyed Meysam Hosseini Nejad 1
  • Masood Shayesteh 2
1 Department of Geology, Faculty of Earth Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran
2 Geochemistry Section, Geology Directorate, National Iranian South Oil Company (NISOC), Ahvaz, Ira
چکیده [English]

This study aims to investigate the effect of faults on the geochemical characters of the Asmari and the Bangestan reservoir oils in the Zeloi Oilfield. Plots of DBT/Ph versus Pr/Ph, C29/C27Strane20R versus Pr/Ph and Pr/(Pr+Ph) versus C27Dia/(Dia+Reg) indicate that oils of these reservoirs are generated from a single source rock, comprising carbonate-marl to marine shale lithology deposited under reducing marine environment with normal salinity. Moreover, plots of various biomarker ratios such as C29Strane20S/(20S+20R) versus C29Straneββ/(αα+ββ) indicate that oils in both the Asmari and Bangestan reservoirs have a similar maturity level. In addition, the diagrams of δ13C versus Pr/Ph, Oleanan index values and the standard diagram of C28Strane percent illustrate that the source rock for these reservoirs belong to the Upper Cretaceous to Early Tertiary age. The geochemical differences between the Asmari oil of the Zeloi Oilfield and the equivalent horizons in the surrounding fields, further, supports the connection of these reservoirs. Underground Contour maps (UGC) as well as the seismic profile indicate two faults that lead to the placement of the Pabde formation against the Bangestan reservoir in this oilfield. These faults could have acted as an open conduit for the movement of the oil generated from the Pabdeh Formation into the Bangestan reservoir. Furthermore, these faults can be considered as open pathways connecting the Bangestan reservoir with the Asmari reservoir, subsequently changing their geochemical characters through mixing. This study confirms the role of faults in creating change in the geochemical properties of various horizons in Zeloi oilfield.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zeloi Oilfield
  • Asmari Reservoir
  • Bangestan Reservoir
  • Reservoir Geochemistry
  • Fault

مراجع

[1]. علیزاده ب.، جانباز م.، شایسته م. و حسینی س. ح.، "مطالعه ژئوشیمیایی و تأثیر کانی ماتریکس بر پتانسیل سنگ‌های منشأ احتمالی هنگام پیرولیز در میدان نفتی رگ سفید، جنوب غرب ایران"، مجله پژوهش‌های چینه‌نگاری و رسوب‌شناسی، سال بیست و پنجم، شماره اول، ص 16-1، 1388.##
[2]. اسدی مهماندوستی ا.، علیزاده ب. و آدابی م. "ارزیابی ژئوشیمیایی سنگ‌های منشأ و نفت‌های خام میدان نفتی مارون با استفاده از دستگاه پیرولیز راک ایول (6) و کروماتوگرافی گازی (GC)"، فصلنامه علمی ـ پژوهشی علوم زمین، شماره 82، ص 31،. 1390.##
[3]. Alizadeh B., Khani B., Alipour M., Shayesteh M., and Hossein S. H., “Thermal modeling and organic geochemical appraisal of petroleum source rocks within the Aghajari Oilfield,” SW Iran. Geopersia J., Vol. 2, No. 2, pp. 1-10, 2012.##
[4]. سراج م.، "تحلیل ساختاری مقدماتی میادین نفتی مناطق نفت‌خیز جنوب"، گزارش پ- 5613، اهواز، 1384.##
[5]. مکوندی ع.، "مطالعات زمین‌شناسی مخزن آسماری میدان زیلایی"، گزارش پ-4713، ادارة مطالعات شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب. اهواز، 1376.##
[6]. گلال‌زاده ع. و ارزانی ع.، "نتایج حاصل از برداشت پردازش و تفسیر داده‌های سه بعدی لرزه‌ای میدان زیلایی"، گزارش پ- 7033، ادارة مطالعات شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، اهواز، 1389.##
[7]. Subroto E. A., Alexander R., and Kagi R. I. “30- Norhopanes: their occurrence in sediments and crude oils,” Chemical Geology, Vol. 93, pp. 179-192. 1991.##
[8]. Killops S. D. V., and Killops J., “An introduction to organic geochemistry: wiley- blackwell,” pp. 408, 2005.##
[9]. Mackenzie A. S., Hoffmann C. F., and Maxwell J. R., “Molecular parameters of maturation in the toarcian shales, Paris basin, France-Iii. changes in aromatic steroid hydrocarbons. geochimica Et cosmochimica acta,” Vol. 45, pp. 1345-1355, 1981.##
[10]. Peters K. E., Walters C. C., and Moldowan J. M, “The Biomarkers Guide, Biomarkers and Isotopes in Petroleum Exploration and Earth History,” 2nd ed., Cambridge University Press, 2005.##
[11]. Picha F. J. and Peters K. E. Biomarker, “Oil-to–source rock correlation in the western carpathians and their foreland, czech republic,” Petroleum Geoscience, Vol. 4, pp. 289-302, 1998.##
[12]. Ourisson G., Albrecht P., and Rohmer M,. “The microbial origin of fossil fuels, scientific american,” Vol. 251, pp. 44-51, 1984.##
[13]. Justwan H., Dahl B., and Isaksen G. H, “Geochemical characterization and genetic origin of oils and condensates in the South Viking Graben, Norway,” Marine and Petroleum Geology, Vol. 23, pp. 213-239. 2006,##
[14]. Chung H. M., Rooney M. A., Toon M. B., and Claypool G. E. “Carbon isotope composition of marine crude oils,” American Association of Petroleum Geologists Bulletin, Vol. 76, pp. 1000-1007, 1992.##
[15]. شرکت مهندسی زمین و معدن خوزستان با همکاری توتال فرانسه، تحقیق و بررسی عوامل تشکیل مانع در چاه شماره 8 میدان زیلایی و ارائه راهکارهای عملی جهت جلوگیری در جهت جلوگیری از تشکیل مانع در ستون چاه،. اهواز 1387.##
[16]. صنوبر لیماشکی ع، مطالعه ژئوشیمیایی نفت مخازن آسماری درمیادین نفتی فروافتادگی دزفول، پایان‌نامه ‌کارشناسی ‌ارشد، ‌دانشگاه شهید چمران ‌اهواز، ایران 1382.##
پژوهش نفت
دوره 25، 1-85 - شماره پیاپی 85
بهمن و اسفند 1394
صفحه 100-112

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار