تعیین لایه‌های مخزنی سازند ایلام براساس مطالعات رخساره‌ای و لرزه‌ای در جنوب شرقی خلیج فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 روه زمین‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

3 دانشکده زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، ایران

4 پژوهشکده اکتشاف و تولید، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

5 شرکت نفت فلات قاره، شرکت ملی نفت ایران، تهران، ایران

چکیده

سازند ایلام (سانتونین- کامپانین) یکی از مخازن مهم گروه بنگستان می‌باشد که به‌طور عمده از سنگ‌های کربناته تشکیل شده است. در این مطالعه رخساره‌ها، محیط رسوب‌گذاری و کیفیت مخزنی سازند ایلام در یکی از میادین جنوب شرقی خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی‌های رخساره‌ای مشخص گردید که رسوبات این سازند در یک محیط رسوبی رمپ کربناته کم شیب و کم عمق برجای گذاشته شده است. بخش اعظم توالی‌ها در چاه‌های مورد مطالعه میدان مذکور از رخساره‌های مربوط به محیط‌های دریای باز کم عمق و دریای محدود تشکیل شده است. لایه‌های نازکی از رخساره‌های مربوط به بخش‌های عمیق‌تر رمپ میانی و خارجی نیز در بخش‌هایی از توالی‌ها وجود دارد. سازند ایلام براساس ویژگی‌های مخزنی و رخساره‌ای به 7 لایه مخزنی تقسیم گردید. لایه فوقانی از رسوبات کربناته دوباره حمل و نقل یافته در یک ساختار کانال مانند با روند شرقی غربی تشکیل شده است. سایر لایه‌ها عبارتند از Aا، E ،D ،C ،B و F که لایه مخزنی A با ضخامت m 35 و تخلخل 18% متخلخل‌ترین لایه سازند ایلام می‌باشد، بعد از آن به‌ترتیب لایه‌های E ،C نهشته‌های کربناته دوباره حمل و نقل یافته B ،ِD و F قرار می‌گیرند. لایه F با تخلخل متوسط کمتر از 5% و تراوایی کمتر از md 381 /0 از کیفیت مخزنی مناسبی برخوردار نمی‌باشد. موقعیت و نحوه قرارگیری این لایه‌ها توسط داده‌های لرزه‌ای در میدان مورد مطالعه مشخص گردید.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of the Reservoir Layers of Ilam Formation on the Basis of Facies and Seismic Studies in the Southeastern Persian Gulf

نویسندگان [English]

  • Majid Khanjani 1
  • Seyed Reza Moussavi Harami 2
  • Hossein Rahimpour Bonab 3
  • Mohammadreza Kamali 4
  • Ali Chehrazi 5
1 Department of Geology, Science and Research Branch, Islamic Azad University (IAU), Tehran, Iran
2 Department of Geology, College of Science, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
3 Department of Geology, College of Science, University of Tehran, Iran
4 Research Institute of Petroleum Industry, Tehran, Iran
5 Iranian Offshore Oil Company, Tehran, Iran
چکیده [English]

Ilam formation (Santonian-Campanian) is one of the major reservoirs of Bangestan group composed mainly of carbonate rocks. Facieses, depositional environment, and reservoir quality of Ilam formation in one of the oilfields in the southeast of the Persian Gulf were investigated in this study. The facies analysis indicated that the sediments of this formation had precipitated in a homoclinal and shallow carbonate ramp depositional environment. Most of sequences in the wells were studied in the field consisting of open shallow marine and restricted marine facieses. Thin layers of middle and outer ramp facieses of the deeper parts exist in some parts of sequences. Ilam formation based on the characteristics of the reservoir and facies properties can be divided into 7 reservoir layers. The upper layer is formed of rework limestone in an east-west trending channel-like structure. The other layers are A, B, C, D, E, and F; the A reservoir layer with a thickness of 35 m and a porosity of 18% is the most porous layer of Ilam formation; next placed in the order of layers are C, E, layer, channel-like facies, D, B, and F. The F layer with an average porosity of less than 5% and a permeability of less than 0.5 mD does not possess good reservoir quality. The position and orientation of the layers were determined by seismic data in the field of study.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ilam Formation
  • Sedimentary Model
  • Seismic Data
  • Reservoir Layers
[1]. Alsharhan A. S., Nairn A.E.M., “A review of the Cretaceous formations in the Arabian Peninsula and gulf, part II, mid-Cretaceous (Wasia Group), stratigraphyand paleontology,” Journal of Petroleum Geology, Vol. 11, pp 89-112, 1988.##
[2]. Alsharhan, A. S., Nairn, A.E.M., “Sedimentary basins and petroleum geology of the Middle East.” Elsevier, Amsterdam, pp. 433-441, 1997.##
[3]. Ghabeishavi A., Vaziri-Moghaddam H., Taheri A., “Facies distribution and sequence stratigraphy of the ConiacianeSantonian succession of the Bangestan palaeo-high in the Bangestan Anticline.” SW Iran, Facies. Vol. 55, pp. 243-257, 2009.##
[4]. Ghabeishavi A., Vaziri-Moghaddam H., Taheri A., Taati F, “Microfacies and depositional environment of the Cenomanian of the Bangestan anticline.” SW Iran, Journal of Asian Earth Sciences, Vol. 37, pp. 275-285, 2010.##
[5]. Hollis C., “Diagenetic controls on reservoir properties of carbonate successions within the Albian-Turonian of the Arabian Plate.” Petroleum Geoscience, Vol. 17, pp. 223-241, 2011.##
[6]. Lapponi F., Casini G., Sharp I., Blendinger W., Fernández N., Romaire I., & Hunt D., “From outcrop to 3D modelling, a case study of a dolomitized carbonate reservoir,” Zagros Mountains Iran, Petroleum Geoscience, Vol. 17, pp. 223-24, 2011.##
[7]. Mehrabi H, Rahimpour-Bonab H, Enayati-Bidgoli A H, Navidtalab A, “Depositional environment and sequence stratigraphy of the Upper Cretaceous Ilam Formation in central and southern parts of the Dezful Embayment,” SW Iran.,Carbonates Evaporites, DOI 10.1007/s13146-013-0168-z, 2013.##
[8]. Setudehnia A., “The Mesozoic sequence in southwest Iran and adjacent areas,” Journal of Petroleum Geology, Vol. 1, pp. 3-42, 1978.##
[9]. James G A, Wynd JG., “Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreement area,” American Association of Petroleum Geologists, Bulletin, Vol. 49, pp. 2182-2245, 1965.##
[10]. درویش‌زاده ع.، زمین‌شناسی ایران، انتشارات نشر امروز، 901 ص. 1381.##
[11]. مطیعی ه.، زمین‌شناسی ایران (چینه‌شناسی زاگرس)، انتشارات سازمان زمین‌شناسی کشور.، 1372.##
[12]. Adabi M H , Asadi Mehmandosti E, “Microfacies and geochemistry of the Ilam Formation in the Tang-E Rashid area,” Izeh, S.W. Iran, Journal of Asian Earth Sciences, Vol. 33, Issues 3-4, pp. 267-277, 15 Jul. 2008.##
[13]. Kayvani, F., “Depositional environments diagenesis of Cretaceous (Albian to Maastrichtian) strata of the Abadan plain of the Persian platform in southwestern Iran,” GSA, Denver Annual Meeting, 2002.##
[14]. Ghazi, K., Kariminia, S. M., Khosrow Tehrani, A. M., “The biostratigraphic study of Ilam Formation in the Zagros mountain, southwestern Iran”  GSA, Southeastern Section – 50th Annual Meeting, 2001.##
[15]. سپیانی ه.، محبوبی ا.، موسوی‌حرمی ر.، محمودی قرایی م، ح.،غفرانی ا.، فرآیندهای دیاژنز و تأثیر آن بر کیفیت مخزنی سازند ایلام، میدان نفتی ماله کوه، شمال باختری اندیمشک، پژوهش و نفت سال بیستم شماره 62، صفحه 83-65، 1389.##
[16]. Dunham R. J., “Classification of carbonate rocks according to depositional texture”, In: Ham, W.E. (Ed.), Classification of Carbonate Rocks, AAPG Mem.1, pp. 108-121, 1962.##
[17]. Embry A F, Klovan J E, “A Late Devonian reef tract on northeastern Banks Island,” NWT, Bulletin of Canadian Petroleum Geology, Vol. 19, pp. 730- 781, 1971.##
[18]. Flugle E., “Microfacies of carbonate rocks: analysis, interpretation and application,” 2nd ed., Springer Berlin Heidelberg, 2004.##
[19]. Valladares M. I., Rodríguez Alonso M. D., “Depositional processes of channel fill carbonate,” Revista de la##
Sociedad Geologica de Espana, Vol. 1, No. (1-2), pp. 165-175, 1988.##
[20]. هنرمند ج،. مداحی ا، ارتباط رخساره‌های رسوبی با گسترش فرآیندهای دیاژنزی و کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در یکی از میادین بزرگ نفتی، جنوب غربی ایران، سال بیست و هفتم – شماره پیاپی 42 - شماره اول، ص 114-97. 1390.##
[21]. Hassanzadeh Azar J., Nabi-Bidhendi M., Javaherian A., and Pishvaie M. R., “Integrated seismic attributes to characterize a widely distributed carbonate clastic deposit system in Khuzestan Province,” SW Iran: Journal of Geophysics and Engineering, J. Geophys. Eng. Vol. 6, pp. 162-171, 2009.##
[22]. Eberli G. P., Masaferro J. L., and Sarg J. F., “Seismic Imaging of Carbonate Reservoirs and Systems,” AAPG Memoir 81, AAPG and Shell International Exploration & Production B. pp. 376 2004.##
[23]. Veeken P. C. H., “Seismic Stratigraphy, basin analysis and reservoir characterization,” Elsevier, pp., 509 2007.##
[24]. خانجانی م.، چینه‌نگاری سکانسی سازندهای سروک و ایلام در میادین نفتی منطقه سیری واقع در خلیج فارس و ارتباط آن با خصوصیات مخزنی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشکده علوم پایه، رساله دکتری، 168صفحه، 1392.##
[25]. Ahr W. M., “Geology of carbonate reservoirs: the identify cation, description, and characterization of hydrocarbon reservoirs in carbonate rocks,” John Wiley & Sons, Inc. publication., 2008.##
[26]. Beavington-Penney S. J., Nadin P., Wright V. P., Clarke E. D., McQuilken J. and Bailey H. W., “Reservoir quality variation on an eocene carbonate ramp,” El Garia Formation, offshore Tunisia: Structural control of burial corrosion and dolomitisation, Sedimentary Geology., Vol. 209, pp. 42-57, 2008.##